Lichtmeting

Foto- (en film-) camera's kunnen al sinds mensenheugenis voorzien worden van meters om het invallend licht te kunnen bepalen.
Waar het eerst een accesoire was is het nu een compleet geautomatiseerd systeem dat sluitertijd, diafragma en filmsnelheid aanpast.

Maar soms is het handig om een externe meting te verrichten bijv. als de camera op het statief zit en het onderwerp op afstand echt van dichtbij gemeten dient te worden.
Daartoe heb ik sinds ca. 1975 een Gossen Sixtar lichtmeter (anno 1966!).. in bezit.


Gossen Sixtar belichtingsmeter

De 1966 Gossen Sixtar (in US 'Super Pilot' genoemd) belichtingsmeter was een afgeleide van de Lunasix, en bedoeld voor de gevorderde amateur.sixtar-foto
De Sixtar heeft een display met sleepnaald in plaats van een luminantieschaal, waardoor hij gemakkelijker te gebruiken is..

De Sixtar meet continu, er is geen aan/uit-schakelaar. De sleepnaald wordt uitgelijnd over de leesnaald en vervolgens worden de bijbehorende diafragma- en sluitertijden van de schaal afgelezen.

Bij weinig licht wordt de knop ingedrukt om een ​​kleinere schaal te activeren. Bij extreem weinig licht kan deze knop verder worden ingedrukt om de leesnaald te vergrendelen.

 

  Sixtar Sixtar 2
Type Hand held exposure meter
Introduction 1966 1977
Sensor CdS (Cadmium Sulphide) SBC (Silicon Blue Cell)
Measurement Ambient reflected & incident
Sensitivity -6 to +24 LV
Display Moving needle + Match needle
Aperture f 1 to f 45
Film Speed 6 to 12,500 ISO / ASA
Time 1/2,000s to 2 hours 1/2,000s to 30 minutes
Power 2 x Mallory mercury cell / 1 x Varta V625PX / 1.5V
Dimensions 95 x 71 x 34mm
Weight 103g

 


 The Manual


 

sixtar-1

sixtar-2


De filmsnelheid instellen

 

Draaien van de selectieschijf (6) door zijn bedieningsnokken totdat de gevoeligheid van de gebruikte film wordt weergegeven op de gevoeligheids- DIN (13) of op de ASA-schaal (ISO) (5), samenvallend met het merkteken op het venster.

sictar-3

 


Meet het gereflecteerde licht

 

Duw de diffusorkap (1) naar links of rechts tot het klikt. De SIXTAR is nu klaar voor gebruik.
Om het gereflecteerd licht te meten wordt de belichtingsmeter, in de richting van de rode pijl, gericht op het te fotograferen object .

sixtar-4

Meting van het invallende licht

 

 

Het diffusiedeksel (1) in het midden voor de meetspleet plaatsen..

Nu dient de meter, in de richting van de rode pijl in de afbeelding, naar de camera gericht te worden, .

sixtar-5

Meting

De sleepnaald (9) SIXTAR is mechanisch gekoppeld aan een printplaat.
Draai de kartelring (4) zo dat de naald (3) van de galvanometer precies door het midden van de witte ring op de volgstift (9) gaat.
Lees vervolgens een combinatie van belichtingstijd / passende opening af op de schaal (10) en (11).
De belichtingsindex verschijnt met rode cijfers op de schaal (13). Voor film leest het diafragmagebruik ten opzichte van de opnamesnelheid (12).

ROOD VLAK komt overeen met een "verboden gebied", wat betekent dat als de naald zich in dit gebied bevindt, een ander meetbereik moet worden ingeschakeld.
Dus als het wit van de meternaald zich in het rode linkerveld bevindt, moet de schakelaar (2) meetbereik worden ingedrukt tot een duidelijke weerstand wordt waargenomen. Als echter bij een nieuwe meting de naald van het apparaat in het rode veld aan de rechterkant staat, keert deze terug naar het vorige meetbereik door eenvoudig de schakelaar (2) los te laten.

NAALD VASTZETTEN bij weinig licht wordt mogelijk door eerst de schakelaar (2) in te drukken meetbereik; laat de naald stabiliseren en houdt hierbij de knop ingedrukt .
De naald van de meter wordt gelocaliseerd en vervolgens geblokkeerd, waarmee de sleepwijzer kan worden aangepast en de aangegeven waarden zichtbaar wordt.
 


Batterijen

De gebruikte batterij (of batterijen) zijn van het type PX 13 MALLORY (2 stuks) of Varta V625PX (1 stuks), waarvan de levensduur afhangt van het stroomverbruik.
Levensduur van de batterij van 1 jaar (Mallorry) of zelfs 7 jaar (of langer met de Varta) is mogelijk als ervoor wordt gezorgd dat de behuizing van deze al-ready lichtmeter niet wordt geopend als dit niet nodig is.

Controleer wel regelmatig de accuspanning. Vervanging is nodig wanneer de meternaald bij het indrukken van de drukknop (16) van de gele markering (8) af beweegt.
Open in dit geval het batterijvak door naar links te draaien en licht te drukken. Controleer de nieuwe batterijen volgens de bovenstaande stappen.


Nulmeting

De nulstelling van de naald wordt uitgevoerd door de batterijen te verwijderen. De naald moet zich dan aan de linkerrand van de rode zone bevinden. Als dit niet het geval is, zet u de meternaald terug in de juiste nulstand door aan de nulstelschroef aan de onderkant van het apparaat te draaien..


Calibratiewaarden

De achterkant van de tabel geeft de waarden afgerond SIXTAR in LUX (wereldwijd) en FOOTCANDLE (alleen VS)
(ft-c) - 1 FT-C = 10,76 LUX overeenkomend met de aflezing op de wijzerplaat in het geval van meting van het invallende licht.

Desondanks is de SIXTAR niet te gebruiken als realtime lichtmeter, omdat verlichting, bijvoorbeeld in lux of footcandle, per definitie niet gemeten kan worden op een vlakke ondergrond.
De SIXTAR gebruikt inderdaad een diffuus vel dat het hele licht vat het fotografische gezichtspunt, beter vastlegt.
Verschillende onderwerpen zijn meestal reliëfsets die licht uit vele richtingen ontvangen: zon, lucht, reflecties van huizen, bomen, grond, enz ....
Alleen als die een gerichte lichtstraal (projector) ontvangen, kun je de tabelwaarden in de praktijk gebruiken om de verlichting te meten.

Voor metingen van het gereflecteerde licht kan het geen waarden in lux aangeven, zoals gemeten door het licht dat door het object wordt gereflecteerd.
Het meten van het gereflecteerde licht bepaalt niet de verlichtingssterkte als meting van het invallende licht, maar de luminantie.
Luminantie geeft de hoeveelheid licht aan die per oppervlakte-eenheid wordt uitgestraald (luminantie-eenheid is de apostilb, afgekort asb).

De meetwaarden voor het meten van het gereflecteerde licht, uitgedrukt als 'asb' zijn ongeveer 7,5 keer lager dan de waarden in lux voor het meten van het invallende licht.
 

Bijvoorbeeld:

Exposure Index       -3            -2        -1   
lux meting van invallende licht 18 ° DIN 0.7 1.4 2.8
asb (meting van gereflecteerde licht) 0.095 0.19 0.38

 


Indicaties bij aflezen

 

De oude belichtingstijd '2,' 4 '8 ... vertegenwoordigen fracties van een seconde , dat wil zeggen, 1/2, 1/4, 1/8 sec. etc. ...drop-off venster

De cijfers zonder andere aanduidingen, 1, 2, 4 etc. ... Corresponderen met seconden.


1 m, 2 m, 4 m zijn ..., 1, 2, 4 ... minutes. 1 h, 2 h zijn 1 uur, 2 uur, etc. ...drop-off venster

 

Cinematographische waarden. Houd er rekening mee dat de belichtingstijd tot 16 sec beelden. is niet altijd exact 1/30.
 

sixtar-6

Details met betrekking tot het toepassen van de metingen

De SIXTAR doet een precisiemeting die wordt terugkaatst door het te fotograferen object.
Echter, de aangeboden indicatie is niet alleen afhankelijk van de lichtintensiteit maar ook van de kleuren en reflecterende objecten.
Bij gelijke verlichting zal de naald sterker uitwijken indien de meter op lichte objecten wordt gericht, en zwakker in het geval van donkere objecten.
De meter telt de gedeelten van de duidelijke details op en reageert op een gemiddelde waarde.

In sommige gevallen contrasteert de helderheid of een bijzonder sterke kleur, en het verdient dan de voorkeur om de meting uit te voeren van de kant van het meest interessante object van belichting.

Zwart en wit: het is meestal in het donkere gedeelte dat we bepaalde details willen onderscheiden; in kleurenfoto's, daarentegen, zijn het meestal duidelijke delen waarin we een goede modellering willen zien. Het is daarom noodzakelijk om een ​​deel van het te fotograferen object te benaderen, maar vermijd dat uw schaduw of die van SIXTAR op het object wordt geprojecteerd.
Deze methode staat bekend onder de naam "close meting"(Nahmessung).

De hoekmeting: is een van de bijzondere voordelen van deze meter. Het maakt zeer nauwkeurige en effectieve actie mogelijk.
De mogelijkheid om de verschillende onderwerpen of objecten te contrasteren is een voordeel van een SIXTAR.

Bij de metingen die van het object naar de camera worden uitgevoerd, meet de SIXTAR volledig het licht dat invalt op het gedeelte van het object dat naar de camera is gericht, zonder rekening te houden met de reflectiviteit of kleur van het object.

Bij het fotograferen van nauwelijks zichtbare details, voert u de meting van het invallende licht uit in een equivalent punt, dat wil zeggen met dezelfde verlichting.
Richt de SIXTAR om te meten niet rechtstreeks op de camera, maar parallel aan een lijn die het object met de camera verbindt.
Deze methode van meting van het invallende licht in een equivalent punt moet vaak worden gebruikt, bijvoorbeeld voor het maken van foto's in de open lucht.
Daarom, als u dezelfde verlichting op de locatie van het onderwerp heeft als die van het apparaat, draait u zich gewoon om en voert u de meting uit met uw rug naar het gefotografeerde object.


Schwarzschild effect (emulsie- / roll-film only)

Foto's die bij weinig licht zijn gemaakt, vereisen lange belichtingstijden (waarbij een statief nodig is).
Dit leidt bij rollfilm tot het Schwarzschild effect en de gemeten tijden voor de opname moeten worden verlengd om onderbelichting te voorkomen.

Films zijn van verschillende kwaliteit die een min of meer uitgesproken effect vertonen.
Dit is de reden waarom het niet wordt beschouwd op de schaal van SIXTAR.
Voor alle kleurenfilms kan het Schwarzschild-effect bovendien schaduwverschuivingen veroorzaken (kleuren die verkeerd worden weergegeven) waarvoor compensatie door speciale filters nodig is.
 


Onderhoud / Gebruik

De SIXTAR is een geavanceerd apparaat, nauwkeurig gebouwd en gekalibreerd.
Het fotobestendige nieuwe type element dat bij dit apparaat wordt geleverd, zorgt voor uitzonderlijke prestaties.
Het mag dus niet onnodig aan licht worden blootgesteld. Beperk de duur van lichtmeting gericht op de zon tot het strikt noodzakelijke.

Indien u uw SIXTAR niet gebruikt, laat u het in de hoes zitten om het tegen licht te beschermen.
Het fotoresistente element is weliswaar niet onderhevig aan daadwerkelijke verandering in de eigenschappen, wanneer het wordt blootgesteld aan licht, maar heeft wel een soort eerder verlichtingsgeheugen. Een grotere meetnauwkeurigheid wordt verkregen wanneer de eerdere belichting nihil was.
U kunt zelf de goede werking van SIXTAR controleren door de batterij te controleren en de nul in te stellen.
Aanvullende tests, bijvoorbeeld vergelijkende metingen met een meter van dezelfde of een andere soort, zijn zonder speciale apparaten niet met voldoende nauwkeurigheid uitvoerbaar.

In het geval dat uw SIXTAR defect raakt, probeer het dan niet zelf te repareren, maar vraag direct, of als je wilt zo'n zestig jaar later, om garantie bij je fotohandelaar.(:-))

december 2014 / 2022

sixtar-7